قله دومیر، یا اردهال، با ارتفاع ۳۴۵۰ متر بلندترین قله استان مرکزی و یکی از قلل مهم رشتهکوههای ایران است که بهواسطه این ویژگی در بین قلل طرح سیمرغ کوهنوردی ایران جای گرفته است. این قله در مرز مشترک استانهای مرکزی و اصفهان قرار دارد و به دلیل دسترسی راحت از شهرهایی چون دلیجان و کاشان، هرساله مقصد کوهنوردان زیادی است.
قله دومیر در ۳۴ کیلومتری شرق دلیجان و ۳۵ کیلومتری غرب کاشان واقع شده است. این کوه از جنوب به روستای قلهر، از شمال به روستای نشلج، از شرق به روستای مراق و از غرب به روستای مزوش محدود میشود. در اطراف قله، مجموعهای از کوههای بلندتر از ۳۰۰۰ متر قرار دارند که از مهمترین آنها میتوان به قله هودنگ (۳۲۸۰ متر)، انگوره (۳۲۵۰ متر)، چال کمان (۳۰۵۰ متر)، و مارفیون (۳۰۷۰ متر) اشاره کرد.
این قله همچنین بهعنوان مرز مشترک استان اصفهان و مرکزی شناخته میشود و از طریق گردنه نابر به رشتهکوه کرکس متصل است. نزدیکی قله به شهرهای مهمی چون کاشان و دلیجان آن را به یکی از قلل محبوب برای کوهنوردان مناطق مرکزی ایران تبدیل کرده است.
نام “دومیر” از دو واژه “دومی” و “ار” تشکیل شده است. “دومی” در زبان محلی راجی به معنای بلند چهره و “ار” به معنای باشکوه است. بنابراین، نام دومیر به معنای “بلند چهره و باشکوه” است. همچنین نام دیگر این قله، “اردهال”، از زبان پهلوی به معنای کوه مقدس گرفته شده است. این نامها به خوبی عظمت و شکوه این قله را بیان میکنند.
قله دومیر چهار مسیر اصلی برای صعود دارد که هر یک از روستاهای مختلف منطقه آغاز میشود:
مسیر شرقی (روستای مراق): این مسیر از روستای مراق آغاز میشود و در بخش شرقی قله قرار دارد.
مسیر صعود به قله دومیر از روستای مزوش (مسیر غربی) یکی از پرطرفدارترین و کوتاهترین مسیرهای صعود به این قله بلند و باشکوه است. این مسیر بهدلیل نزدیکی به شهر دلیجان و دسترسی مناسب، انتخاب بسیاری از کوهنوردان است. در ادامه، به بررسی دقیق مسیر صعود از روستای مزوش پرداخته خواهد شد.
برای صعود از مسیر غربی، ابتدا باید خود را به شهرستان دلیجان در استان مرکزی برسانید. از تهران یا شهرهای اطراف میتوانید از طریق اتوبان قم-تهران به سمت دلیجان حرکت کنید. پس از رسیدن به دلیجان، به سمت جاده نراق رفته و در 3 کیلومتری آن، خروجی جاده امامزاده بیبی زبیده خاتون را انتخاب کنید.
پس از رسیدن به مزوش، باید از روستا خارج شوید و به سمت جاده خاکی معدن حرکت کنید. این جاده حدود 7 کیلومتر طول دارد و شما را به پارکینگ معدن در ارتفاع 2600 متری میرساند. این محل نقطه شروع صعود شما به قله دومیر است.
از پارکینگ، مسیر صعود شما از طریق درهای در سمت راست (شرق) آغاز میشود. دره به تدریج شما را به ارتفاعات بالاتر هدایت میکند و شیب مسیر نیز نسبتاً ملایم است، که این ویژگی باعث میشود این مسیر حتی برای کوهنوردان متوسط مناسب باشد.
پس از شروع پیمایش در دره معدن، به سمت شرق حرکت خواهید کرد. مسیر عمدتاً خاکی و سنگلاخی است و بدون نیاز به درگیری فنی قابل پیمایش است. در مسیر خود، برخی نشانههای معدنی قدیمی و یک گوسفندسرا را نیز خواهید دید که نشانهای از پیشروی شما در مسیر درست است.
این دره تا زیر قله ادامه پیدا میکند و از جایی که دره به پایان میرسد، مسیر به سمت یال صعود به قله حرکت میکند. در این نقطه، مناظر زیبای اطراف و قلل نزدیک به قله دومیر، از جمله قلههای هودنگ و انگوره، قابل مشاهده هستند.
پس از خروج از دره و رسیدن به یال نهایی، مسیر به سمت قله به سمت جنوبشرقی ادامه پیدا میکند. در اینجا شیب مسیر کمی تندتر میشود، اما همچنان درگیری فنی نخواهید داشت. با ادامه دادن به سمت قله، پس از حدود 3 تا 3.5 ساعت پیمایش از نقطه آغاز، به قله دومیر با ارتفاع 3450 متر خواهید رسید.
در قله، مناظر زیبایی از رشتهکوههای اطراف، از جمله کرکس و سایر قلل مرتفع منطقه مرکزی ایران، قابل مشاهده است. این قله بهعنوان بلندترین نقطه استان مرکزی شناخته میشود و از آنجا میتوانید مناظر زیبای استانهای مرکزی و اصفهان را مشاهده کنید.
برای بازگشت، معمولاً از همان مسیر صعود به پارکینگ معدن بازمیگردید. مسیر فرود به دلیل شیب ملایم و ساده بودن، راحتتر از مسیر صعود است و در حدود 2 تا 2.5 ساعت میتوانید به پارکینگ بازگردید. برخی کوهنوردان ترجیح میدهند که در مسیر بازگشت از یال جنوبیتر برای دیدن مناظر جدید استفاده کنند، اما بیشتر کوهنوردان از همان مسیر صعودی بازمیگردند.
فصل مناسب صعود: بهترین زمان برای صعود به قله دومیر فصل بهار و تابستان است. در این فصول، هوا خنکتر است و پیمایش در مسیرهای سنگلاخی و شیبدار راحتتر خواهد بود.
آنتندهی موبایل: در طول مسیر به قله دومیر آنتندهی بسیار محدود است و تقریباً هیچ بخشی از مسیر موبایل آنتن ندارد، بنابراین باید از قبل هماهنگیهای لازم را انجام دهید.
منابع آب: این مسیر فاقد منابع آب ثابت است و تنها یک چشمه به نام “چشمه اوغان” در دره بیدستان وجود دارد که در فصول گرم سال خشک میشود. بهتر است آب کافی برای صعود و فرود به همراه داشته باشید.
پناهگاه: در مسیر صعود به قله دومیر هیچ پناهگاه یا جانپناهی وجود ندارد. با این حال، در روستای مزوش یک خانه کوهنورد وجود دارد که امکانات لازم برای استراحت و شبمانی را دارد.
مسیر صعود به قله دومیر از روستای نشلج (مسیر شمالی) یکی از طولانیترین و چالشبرانگیزترین مسیرها برای رسیدن به قله است. این مسیر که از سمت شمال قله شروع میشود، مناظری بسیار زیبا از دشتها، کوهستانها و مناطق روستایی ارائه میدهد و برای کوهنوردانی که به دنبال یک تجربه طولانیتر و طبیعتگردی غنی هستند، انتخابی عالی است.
برای صعود از مسیر شمالی، ابتدا باید به شهر کاشان در استان اصفهان برسید. سپس به سمت مشهد اردهال، که در حدود 30 کیلومتری کاشان قرار دارد، حرکت کنید. روستای نشلج در نزدیکی مشهد اردهال واقع شده است و ارتفاع آن 2010 متر از سطح دریا است.
نشلج یکی از بزرگترین روستاهای منطقه و دارای امکاناتی نظیر خانههای روستایی، فروشگاههای کوچک، و مسیرهای کوهستانی زیبا است که گردشگران و کوهنوردان زیادی را به خود جذب میکند. از این روستا، مسیرهای متعدد کوهنوردی به سمت قلههای مختلف منطقه وجود دارد، اما طولانیترین مسیر برای صعود به قله دومیر از همین نقطه شروع میشود.
پس از رسیدن به روستای نشلج و تهیه آب و تجهیزات لازم، مسیر صعود به سمت جنوب آغاز میشود. مسیر ابتدا از انتهای جاده آسفالته روستا به سمت یک جاده مالرو خاکی حرکت میکند. این جاده که به نام “سرچشمه” شناخته میشود، شما را از دشتها و مناطق سرسبز عبور داده و وارد منطقه کوهستانی میکند.
در طول این بخش از مسیر، کوهنوردان با مناظری از باغات و مزارع کشاورزی و همچنین چشمههای کوچک و جویبارها روبرو میشوند که در فصل بهار به اوج زیبایی خود میرسند. اگرچه این بخش از مسیر ساده به نظر میرسد، اما طولانی بودن آن (حدود 20 کیلومتر) نیاز به آمادگی جسمانی و تجهیزات مناسب دارد.
پس از عبور از منطقه سرچشمه و پشت سر گذاشتن دشتها و مزارع، مسیر به تدریج شیبدارتر میشود و وارد منطقه کوهستانی میشود. در اینجا، مسیر بهصورت پاکوب مشخص است و شما باید از درهها و یالهای مختلف عبور کنید تا به نقطهای برسید که صعود نهایی به قله آغاز میشود.
در این بخش از مسیر، شما مناظر فوقالعادهای از ارتفاعات اطراف خواهید داشت. قلههای دیگری مانند “هودنگ” و “انگوره” نیز در این منطقه دیده میشوند و میتوانید از این فرصت برای استراحت و عکاسی استفاده کنید.
پس از طی کردن مسیرهای دشوارتر و عبور از بخشهای شیبدارتر کوه، در نهایت به نقطهای میرسید که صعود نهایی به قله دومیر آغاز میشود. این بخش از مسیر نیز دارای شیب نسبتاً تندی است، اما در مقایسه با بخشهای ابتدایی، بسیار کوتاهتر و سریعتر است.
در نهایت، پس از حدود 6-7 ساعت پیمایش از نقطه آغازین در روستای نشلج، به قله دومیر خواهید رسید. قله دومیر با ارتفاع 3450 متر از سطح دریا، بلندترین قله استان مرکزی است و بهعنوان بام استان مرکزی شناخته میشود. از بالای قله، مناظر بسیار زیبایی از رشتهکوههای کرکس و زاگرس، و همچنین دشتهای مرکزی ایران قابل مشاهده است.
برای بازگشت، شما معمولاً از همان مسیری که صعود کردید، بازمیگردید. این مسیر در حالت عادی حدود 5 ساعت برای بازگشت به روستای نشلج زمان میبرد. در مسیر بازگشت، بهتر است زمانهایی برای استراحت و تجدید انرژی در نظر بگیرید.
مسیرهای صعود به قله دومیر از نظر فنی جزو مسیرهای آسان و متوسط دستهبندی میشوند و نیازی به تجهیزات فنی سنگین ندارند. در صعود از مسیر مزوش، حدود ۹۰۰ متر ارتفاعگیری و ۴ کیلومتر پیمایش دارید. این مسیر به دلیل شیب ملایم و نبودن صخرههای فنی، برای کوهنوردان با تجربه متوسط هم مناسب است. درجه سختی این قله را میتوان با قلل چینکلاغ یا برف انبار مقایسه کرد.
پس از رسیدن به قله و استراحت کوتاه، مسیر بازگشت را میتوانید از همان مسیر صعود طی کنید. برخی کوهنوردان ترجیح میدهند که از مسیر جنوبیتر به سمت دره معدن یا دره بیدستان بازگردند. این انتخاب به شما امکان میدهد تا از مناظر مختلف منطقه لذت ببرید.
